Malatya’da kayısı tüccarlarının, devletin, stoklardaki kayısıyı satın alıp askeri birlik ve okullarda dağıtmasını isteyerek eylemler düzenlemesine karşın, kayısı pazarının 2014-2015 sezonunda artış gösterdiği ülke sayısı 6 olurken, Suriye birinci sırada yer aldı. Çok önemli ülkelerin kayısı ihracatı büyük oranda düşmüş durumda.
KAYISI STOKLARDA, PAZAR PAYI KÜÇÜLÜYOR
Ege Kuru Meyve ve Mamülleri İhracatçıları Birliği’nin yayınlamış olduğu Kuru Kayısı Raporuna göre; kuru kayısı ihracatı 1 Ağustos 2014-21 Mart 2015 döneminde, bir önceki sezon olan 1 Ağustos 2013-21 Mart 2014 dönemine göre, çok önemli ülkelerde pazar payını düşürdüğü görülüyor.
Kayısı ihracatının miktar olarak düşmesinde, geçtiğimiz yıl yaşanan don felaketi büyük oranda etkili olurken, halen Malatya kamuoyunda önemli miktarda stoklarda kuru kayısının bulunduğunun dile getirilmesi, kayısının ihracat pazarı ile ilgili olarak ciddi krizlerin yaşanmakta olduğunu gösterdi.
1 Ağustos 2014-21 Mart 2015 dönemi ile 1 Ağustos 2013-21 Mart 2014 dönemi arasındaki kayısı ihraç rakamlarına göre; kayısının bazı ülkelerde yüzde 90 oranında pazar kaybettiği ortaya çıktı. Kayısının dondan zarar görmesi ihracat rakamını önemli ölçüde etkiledi. Ancak, tüccarların ellerindeki stokların eritilmesi için devletten katkı verilmesi için eylem yapmalarına karşın, bazı ülkelere yapılan ihracatın bir önceki döneme göre yüzde 90 ve üzerinde azalma yaşanması dikkat çekiyor.
YÜZDE 94’LERİ BULAN PAZAR KAYBI
1 Ağustos 2013-21 Mart 2014 dönemine göre; 1 Ağustos 2014-21 Mart 2015 döneminde son 8 aylık kayısı ihracatının önemli ölçüde düştüğü ve düşüş oranının yüzde 65’in üzerinde olduğu ülkeler şu şekilde; Libya yüzde 100, Türkmenistan yüzde 94, Beyaz Rusya yüzde 92, Çin yüzde 91, Japonya yüzde 90, Kazakistan yüzde 89, Tunuz yüzde 89, Irak yüzde 88, Rusya yüzde 87, Meksika yüzde 86, Ukrayna yüzde 84, Malezya yüzde 83, Şili yüzde 83, Letonya yüzde 81, Bulgaristan yüzde 81, Uruguay yüzde 79, İran yüzde 77, Avusturya yüzde 74, Romanya yüzde 72, Litvanya yüzde 71, Endonezya yüzde 71, Kırgızistan yüzde 76, Güney Afrika Cumhuriyeti yüzde 73, Lübnan yüzde 69, Cezayir yüzde 69, İsrail yüzde 69, ABD yüzde 69, Moldavya yüzde 66, Azerbaycan yüzde 65, Arjantin yüzde 65,
ÜLKE ÜLKE İHRACATIN DÜŞTÜĞÜ ÜLKELER….
Ülkelere göre kayısı ihracatın düşüş oranları şu şekilde; Almanya yüzde 55, Avusturya v 74, Belçika yüzde 39, Birleşik Krallık yüzde33, Bulgaristan yüzde 81, Çek Cumhuriyeti yüzde 54, Danimarka yüzde46, Estonya yüzde46, Finlandiya yüzde 29, Fransa yüzde 31, Hırvatistan yüzde 20, Hollanda yüzde 42, İrlanda yüzde 31, İspanya yüzde 40, İsveç yüzde 60, İtalya yüzde 61, Letonya yüzde 81, Litvanya yüzde 71, Macaristan yüzde 44, Malta yüzde 50, Polonya yüzde 62, Portekiz yüzde 30, Romanya yüzde 72, Slovakya yüzde 31, Slovenya yüzde 30, Yunanistan yüzde 44, Arjantin yüzde 65, ABD yüzde 69, Brezilya yüzde 31, Kanada yüzde 48, Meksika yüzde 86, Peru yüzde 33, Şili yüzde 79, Uruguay yüzde 79, Cezayir yüzde 69, Fas yüzde 35, Güney Afrika Cumhuriyeti yüzde 73, Libya yüzde 100, Mısır yüzde 42, Somali yüzde 56, Tunus yüzde 89, Avustralya yüzde 33, Çin Halk Cumhuriyeti yüzde 91, Endonezya yüzde 71, Filipinler yüzde 18, Hindistan yüzde 57, Hong Kong yüzde 56, Japonya yüzde 90, Malezya yüzde 83, Singapur yüzde 25, Tayland yüzde 53, Tayvan yüzde7, Yeni Zelanda yüzde 34, İsviçre yüzde 32, KKTC yüzde 47, Norveç yüzde23, Arnavutluk yüzde 46, Beyaz Rusya yüzde 92, Bosna-hersek yüzde 31, Gürcistan yüzde 55, Karadağ yüzde 27, Makedonya yüzde 61, , Moldavya yüzde 66, Rusya Federasyonu yüzde 87, Sırbistan yüzde 56, Ukrayna yüzde 84, Birleşik Arap Emirlikleri yüzde 10, Irak yüzde 88, İran yüzde 77, Katar yüzde 3, Lübnan yüzde 69, Suudi Arabistan yüzde 26, Ürdün yüzde 89, Azerbaycan yüzde 65, Kazakistan yüzde 89 ve Türkmenistan yüzde 94.
İHRACATIN ARTTIĞI İLK SIRADAKİ ÜLKE SURİYE…
Türkiye ile aynı coğrafyadaki ülkelere kuru kayısı ihracatı önemli ölçüde azalırken, iç savaşın yaşandığı Suriye’de kayısı ihracatı önemli ölçüde arttı ve bu ülke kayısı ihracatının son 8 ayda arttığı 6 ülke içerisinde ilk sırada yer aldı. Suriye’ye bir önceki dönemde 3 ton 718 kilo kayısı ihraç edilirken, bu sezon bu rakam 72 tona çıktı. Kuru kayısı ihracatının arttığı diğer ülkeler ise şu şekilde; Kuveyt yüzde 34, Panama yüzde 140, Güney Kore Cumhuriyeti yüzde 26, Kosova yüzde 216 ve Bahreyn yüzde 46.
Bu arada, 21 Mart 2015 tarihi itibariyle Türkiye genelinde 1 Ağustos 2014 tarihinden itibaren toplamda 35 bin 383 ton kuru kayısı ihraç edilirken, elde edilen gelir ise 223 milyon 689 bin dolar olarak kaydedildi.
