- Tescillenen bu yeni kayısı çeşidinin, Malatya kayısı varlığını zenginleştirmesi ve ürün çeşitlendirmesi anlamında önemli bir ilerleme sağlayacağı ifade ediliyor.
Geleneksel kayısı çeşitlerinin yanı sıra dünya pazarlarında talep edilen farklı renk, aroma, büyüklük ve farklı iklim koşullarına dayanıklılık gösterebilecek kayısı çeşitlerinin geliştirilmesi amacıyla yaptığı melezleme ve meyve özelliklerinin ıslahı çalışmalarıyla tanınan İnönü Üniversitesi Kayısı Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Bayram Murat Asma ve ekibinin elde ettiği yeni kayısı çeşidi, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi tarafından tescillenerek kayıt altına alındı.
Uzun süredir üzerinde çalışılan ve “Eylül” adı verilen yeni kayısı çeşidinin, Malatya kayısı varlığını zenginleştirmesi ve ürün çeşitlendirmesi anlamında önemli bir ilerleme sağlayacağı ifade ediliyor.
‘Tarımsal bitki türlerine ait çeşitlerin kayıt altına alınması, kayıt listelerinin oluşturulması ve bitki genetik kaynaklarının kaydedilmesi esasları’ doğrultusunda gerçekleştirilen ve çok sayıda uygulama kriterlerinin yerine getirilmesi sonucunda tescil edilme hakkı elde edilen “Eylül” kayısısının başvuru sahibi Prof. Dr. Bayram Murat Asma, “Eylül”ün elde edilme sürecinin 16 yıllık uzun ve zorlu çalışmalardan oluştuğunu söyledi.
“Eylül dendiğinde artık akla sadece mevsim gelmeyecek”
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi’nde 3 Kasım’da düzenlenen tescil töreninden sonra bir açıklama yapan Prof. Dr. Bayram Murat Asma, “Eylül… Bu kelime söylendiğinde Malatya’da artık sadece bir ay ismi ya da güz mevsimi akla gelmeyecek. Artık Malatya’nın Eylül adında tescilli yeni bir kayısı çeşidi var. Bugün Ankara’da Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezinde yapılan toplantıda Eylül Kayısısı ülkemizde melezleme yöntemiyle ıslah edilmiş yeni kayısı çeşidi olarak tescil edildi” dedi.
“16 yıllık emeğin ürünü”
Açıklamasında, yeni kayısı çeşidinin rakımı düşük ilçelerde10-20 Ağustos, yüksek rakımlı ilçelerde ise 10-25 Eylül tarih aralığında hasat edilebileceğini belirten Prof. Dr. Bayram Murat Asma, Eylül’ün geliştirilme sürecine ilişkin şu bilgileri aktardı:
“Hatırlayanlar bilir. 2000-2002 yılları arasında yüksek kuru kayısı rekoltesine bağlı olarak Malatya Kayısıcılığında ciddi bir kriz yaşanmıştı. 2002’de kayısıda hasat dönemini uzatarak piyasaya daha uzun süre yaş kayısı arz etmenin yaş kayısı tüketimini olumlu etkileyeceğini düşünerek uzun soluklu bir yola çıkmıştık. İnönü Üniversitesi Kayısı Araştırma ve Uygulama Merkezinde 
TÜBİTAK, Malatya Kayısı Vakfı’nın maddi destekleri ve Meyvecilik Araştırma Enstitüsünün materyal ve arazi desteğiyle çok sayıda melezleme yapıp binlerce melez bitki (46 bin tohum, 28 bin ağaç) elde ettik. İnönü Üniversitesi Kayısı Koleksiyon Bahçesinde, Malatya Tarım Meslek Lisesi’nde, Meyvecilik Araştırma Enstitüsü’nde, Battalgazi Kampüsü’nde kayısı ormanları oluşturduk… Kısacası, Eylül’ün hikayesi 16 yıldan beri devam eden uzun hikaye.. Yoğun bir emek, sabır ve binbir zorluluğun meyvesini şükürler olsun bugün aldık. Eylül Kayısısı 35-40 gr. ağırlığında, şeker içeriği %17-19, tohumu tatlı ve rakımı düşük alanlarda (Battalgazi-Kale ve Doğanyol’da 10-20 Ağustos, Hekimhan ve Kuluncak’da 10-25 Eylül’de) hasat edilecek. Malatya kayısıcılığına ve ülkemiz meyveciliğine hayırlı olsun.”
Güler HAZAR, Yeni Malatya Gazetesi- malatyahaber.com
FOTOĞRAFLAR: 'Eylül' adıyla tescil edilen kayısı türü ve ağacı
