MALATYA YERİNE ELAZIĞ'A MI? Devlet Demir Yolları Genel Müdürlüğü’nün de gündeme aldığı Malatya Lojistik Merkez projesi ile ilgili bugüne kadar yapılan girişimlerde ne gibi sonuç alındığı, Malatya’da lojistik merkez kurulması çalışmalarının hangi aşamada olduğu merak ediliyor. Özellikle Gümrük ve Ticaret Eski Bakanı AKP Malatya Milletvekili Bülent Tüfenkci’nin bakan olduğu dönemde “Lojistik Merkezi için Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığınca Vagon Onarım Fabrikası (VOF) alanındaki bir bölümün tahsisi için resmi olarak talepte bulunduğunu ve önemli bir aşama kaydedildi” şeklindeki açıklamasına karşın söz konusu bu merkezle ilgili çalışmaların hangi aşamada olduğu kamuoyu tarafından merak ediliyor.
İlk kez Altaş gündeme taşımıştı
Lojistik Merkez konusu Malatya’nın gündemine ilk kez 2011 yılında o dönem Malatya SMMMO başkanı olan Yeminli Mali Müşavir Mustafa Bahadır Altaş tarafından malatyahaber.com haber sitesinde yayınlanan ‘Vagon Onarım Fabrikası ve Lojistik Merkez (Köy) makalesi ile getirmişti.
Altaş söz konusu o makalesinde "Malatya bulunduğu coğrafi konum itibari ile lojistik merkez yapılacak iller kadar önemli bir yerde bulunmakta hatta birçoğundan da daha farklı bir konumda Doğu-Batı, Kuzey-Güney eksenindeki geçiş güzergâhında bulunmaktadır. O zaman TCDD tarafından yapılmasına başlanılan bu onbeş lojistik köye neden Malatya’da dâhil olmasın. Elimizde vagon onarım fabrikası gibi atıl duran ve her an önce ekonomiye kazandırılması gereken bu imkânı değerlendirmiyoruz. Malatya milletvekilleri başta olmak üzere Malatya Büyükşehir Belediye Başkanın ve Malatya Ticaret ve Sanayi Odası başkanının Vagon Onarım Fabrikası’nın Lojistik Merkeze dönüştürmesi için caba göstermeleri gerekir. Lojistik merkezin Malatya ve bölge ekonomisine sağlayacağı katkı taşımacılık sektör konusunda sahip olduğu coğrafi konumu itibariyle doğu-batı, kuzey-güney aksında bulunması nedeniyle aktarma bölgesi olarak öne çıkacak rekabet üstünlüğünün sağlanmasıyla ortaya çıkan ve artacak lojistik faaliyetler ile şehrin ekonomisine, istihdamına ve yaşam şartlarının iyileşmesine de katkı sağlayacaktır.” şeklinde öneri ve değerlendirmede bulunmuştu.
Bu konuyu dikkate değer bulunan o dönemde Malatya AKP Milletvekili olan Ömer Faruk Öz, konunun bizzat takipçisi olarak ilgili bakanlıklar nezdinde gerekli girişimlerde bulunmuş ve Malatya’da lojistik merkez kurulması için yasal alt yapının oluşturulmasını sağlamıştı.
Eski Vekil Ömer Faruk Öz ne demişti?
AKP eski Malatya Milletvekili Ömer Faruk Öz, Nisan 2014’de yaptığı açıklama da Vagon Onarım Fabrikası’nın lojistik köy olarak demiryolları tarafından aktarım merkezi gibi kullanılması konusunda da çalışma yapıldığını bildirmişti.
DDY Genel Müdürlüğü ile Malatya’da bölge yük indirme merkezi, lojistik köy kurulması için de yoğun çabalarının sürdüğünü aktaran Milletvekili Öz, “Lojistik köy, aktarma ve yükleme istasyonundan sadece Malatya yararlanmayacak. Civar il ve ilçelerden lastikli araçlar, kamyon ve tırlarla yük Malatya’ya gelecek, trenlerle limana götürülecek. Lojistik köy uygulaması Malatya için ciddi bir yatırım ve kazanım olacaktır” demişti.
TCDD üzerinde 1 yıl çalıştı
Eski Milletvekili Öz, Ocak 2015’te yaptığı açıklama da ise şunları söylemişti:
“Lojistik Merkez konusu özellikle takip ettiğimiz bir konuydu. Bizim Malatya’da lojistik bir köy, lojistik bir merkez oluşturma konusunda ilk tercihimiz boş duran Vagon Onarım Fabrikası’nın lojistik merkez olarak kullanımı mümkün mü, değimli diye. Yaklaşık 1 yıl süre ile TCDD yönetimi bunun üzerinde çalıştılar. Ama en sonunda buranın teknik olarak lojistik merkez olma noktasında uygun olmadığına karar verdiler. Akabinde Organize Sanayi Bölgesi ve TSO ile yaptığım görüşmeler sonucunda, Yazlak Tren İstasyonu’nun yanında 180 dönüm hazine arazisi var. Bu hazine arazisini gidip gördüm. Buranın Lojistik Merkez olma noktasında TCDD Yönetimi de kanaatini bildirdi. Sadece 1. Organize Sanayi Bölgesinde ortalama 1 milyon ton, 2. Organize Sanayi Bölgesinde de 800 bin ton civarında yıllık yük olduğu ortaya çıktı. Bu da Malatya’da lojistik merkez oluşturmak için yeterli. Orta ve uzun vadede bu yüklerin daha da artacağı ve dolayısıyla Malatya’da bir lojistik merkeze ihtiyaç olduğu raporları üzerine TCDD Yük Daire Başkanlığınca gerekli etüt, plan ve projesinin yapılması için TCDD Etüd Proje ve Yatırım Dairesi Başkanlığına intikal etti. Şuanda fizibilite ve etüt çalışmaları devam ediyor. Lojistik Merkezin Malatya’da kurulması ile birlikte Malatyalıların üretmiş olduğu gerek tarımsal ürünlerin, gerekse de Organize Sanayi Bölgesinde üretimi yapılan ürünlerin limana intikalleri noktasında daha hızlı ve daha az maliyetli bir taşımacılık olacaktır. Bu durumu yakından takip ediyoruz.”
Lojistik merkez hakkında kim hangi açıklamayı yapmıştı?
AKP Malatya Milletvekili Bülent Tüfenkci, Gümrük ve Ticaret Bakanı olduğu dönemlerde, Malatya Lojistik Merkezi ile ilgili birçok açıklama yapmıştı.
Tüfenkci, 22 Ocak 2017 tarihinde Malatya’daki yatırım ve projelerle ilgili basın mensuplarına yaptığı açıklamada, lojistik merkez konusuna da değinmiş, VOF’un özelleştirilmesinin durdurulduğunu ve Lojistik Merkez yapılacağını belirterek şu açıklamayı yapmıştı:
“Malatya’nın bu dönem içerisinde Lojistik Ticaret Merkezi’ne de artık kavuşması gerekiyor. Bununla ilgili çalışmaları başlattık, adımları attık. Ulaştırma Bakanlığımız ile görüştük, Maliye Bakanlığımız ile görüştük. Ulaştırma Bakanlığımız, özellikle Vagon Onarım Fabrikası’nı Lojistik Ticaret Merkezi olması noktasındaki talebimizi gayet olumlu buldu ve daha önce Yazlak olarak düşündüğü projeyi vagon Onarım Fabrikası olarak revize etti. Maliye Bakanlığımız ile görüşmelerimiz devam ediyor, Vagon Onarım Fabrikası’nın özelleştirmesini durdurdu. İnşallah orayı bu anlamda Lojistik Ticaret Merkezi haline getirmiş olacağız. Bununla ilgili olarak gerek bizim Bakanlığımız, gerek Ulaştırma Bakanlığımız, gerekse özelleştirme anlamında Maliye Bakanlığımızla yakın işbirliğimiz devam ediyor. Bu dönemde Malatya’nın ekonomisin eve kalkınmasında önemli yer tutacak Lojistik Ticaret Merkezini İnşallah hayata geçirmiş olacağız.”
27 Mayıs 2018 Tüfenkci: "Vagon Fabrikasında 1500 Kişiye İş -Aş Vereceğiz”
Herkesin merak ettiği Vagon fabrikasında sona gelindiğini belirten Bakan Tüfenkci, “Biz oranın bir kısmını lojistik merkezi yapıyoruz, Kızılay ile anlaştık bir kısmını da Kızılay’ın prefabrik konut yapı fabrikası yapacağız. Böylece 1500 kişiye iş aş temin etmiş olacağız” diye konuşmuştu.
04 Şubat 2017 Lojisik Merkez Ortak akıl konferansı
Mustafa Toprak’ın Malatya Valisi olduğu dönemde Malatya Valiliği, Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Fırat Kalkınma Ajansı koordinesinde “Lojistik Merkezi Ortak Akıl Konferansı” organize edildi. Konferansta konuşan dönemin Valisi Mustafa Toprak “Malatya’nın ekonomik gelişmesi, üretimdeki gücü Doğu-Batı, Kuzey-Güney akslarındaki önemi lojistik merkezin kurulmasını zorunlu kılıyor.” dedi.
Fırat Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Mesut Öztop, ise yine aynı toplantıda “Ajansın Malatya Lojistik Merkezi konusunda uzun süredir çalışmalar yürüttüğünü ve geçtiğimiz yıldan bu güne kadar da önemli çalışmalar yürüttüklerini dile getirdi. Bu güne kadar somut çalışmaların gerçekleştirildiği ve lojistik merkezinin Cazibe Merkezleri kapsamında da değerlendirilmesi, katılımcıların bilgilendirilmesi ve onlarında görüşlerinin alınması amacıyla bu konferansın düzenlendiğini, bundan sonraki dönemde de birkaç hafta içerisinde hazırlanacak raporun da kamuoyunun görüşüne sunulacağını” belirtti.
27 Kasım 2016 Tüfenkci: “Lojistik Merkez Çalışmasını Kısa Zamanda Bitireceğiz”
Fırat Kalkınma Ajansı’nda gerçekleştirilen Malatya Lojistik Merkezi Toplantısı’na katılan Bakan Tüfenkci, basına kapalı gerçekleştirilen toplantının ardından gazetecilere yaptığı açıklamada, kente lojistik merkez kurulması noktasında ilgililerle verimli bir toplantı gerçekleştirdiklerini belirtmişti. Tüfenkci, açıklamasının devamında şu ifadeleri kullanmıştı:
“Özellikle burada serbest ticaretin de yapıldığı, ticari lojistik merkezler olma noktasında bakanlığımız bir çalışması var. Biz de arkadaşlarla bunu paylaştık. Netice itibarıyla ticari lojistik merkezi olması yönünde daha avantajlı olacağını gördük. Biz Türkiye’de de belirli bölgelerde lojistik ticari merkezlerin kurulmasından yanayız. Bununla ilgili arkadaşlarımız çalışmasını son aşamaya getirdiler. Nedir Lojistik Ticaret Merkezleri? Sağlıklı depolamaların yapıldığı, içerisinde lisanslı depoların, soğuk hava depolarının bulunduğu, şehrin içerisinde ticaret yapanlara dağıtım kanallarının bulunduğu, sağlıklı bir dağıtım kanalı oluştuğu aynı zamanda sosyal mekanlarıyla, idari birimleriyle elleçlemelerin ve gümrükleme hizmetlerini yapıldığı bir merkez olarak tanımlıyoruz. İnşallah bununla ilgili çalışmalarımızı kısa zamanda bitireceğiz.”
Lojistik Merkezler
Bu arada, TCDD Genel Müdürlüğü’nün resmi internet sitesinde ise Lojistik Merkezler ve sürdürülen projeler hakkında ise şu bilgiler paylaşılmıştı:
“Lojistik merkezlerin, öncelikle organize sanayi bölgeleriyle bağlantılı olarak yük taşıma potansiyelinin yoğun olduğu İstanbul (Halkalı), Kocaeli (Köseköy), Eskişehir (Hasanbey), Balıkesir (Gökköy), Kayseri (Boğazköprü), Samsun (Gelemen), Denizli (Kaklık), Mersin (Yenice), Erzurum (Palandöken), Uşak, Konya (Kayacık), İstanbul (Yeşilbayır), Bilecik (Bozüyük), Kahramanmaraş (Türkoğlu), Mardin, Sivas, Kars, İzmir (Kemalpaşa), Şırnak (Habur) ve Bitlis (Tatvan) olmak üzere toplam 20 yerde inşa edilmesi planlanmıştır.
Lojistik Merkezde neler bulunuyor?
Bir lojistik merkezde;
- Konteyner yükleme boşaltma ve stok alanları,
- Gümrüklü sahalar,
- Müşteri ofisleri, otopark, TIR parkı
- Bankalar, restoranlar, oteller, bakım-onarım ve yıkama tesisleri, akaryakıt istasyonları, antrepolar,
- Tren teşkil kabul ve sevk yolları bulunmaktadır.”
Kentler rahat bir nefes alıyor
Lojistik sektörünün ana omurgasını oluşturan lojistik merkezler, kent içi trafiğin rahatlamasını sağladığı gibi kentlere yeni yaşam alanları kazandırıyor.
Kent içinde kalmış yük ve depo merkezleri de yeni inşa edilen Lojistik merkezlere taşınarak, bu sahaların kentle bütünleşmesi sağlanıyor. Yükleme-boşaltma ve taşıma faaliyetlerinin kent dışında yapılmasıyla kent trafiğinin rahatlamasına büyük katkı sağlıyor.
‘Elazığ lobisi mi devrede?’
Aradan geçen onca zamana ve bunca yetkilinin net ve somut açıklamalarına karşın henüz lojistik bir merkezin kurulma çalışmalarının hangi aşamada olduğunun belirlenmemesi kafalarda soru işaretleri yaratıyor. En başından beri Malatya’ya lojistik merkez kurulmasına Elazığ’ın karşı çıktığı, Malatya yerine Elazığ’a kurulmasını istedikleri ve bu yönde lobi çalışması yürüttükleri yönündeki iddialar ve Sivas’a 200 milyon liralık Lojistik Merkez kurulması çalışmaları, Malatya kamuoyundaki bu soru işaretlerini daha da derinleştiriyor.
Hatta hızlı tren hattının geçeceği güzergâhın belirlenmesi için yapılan fizibilite çalışmaların da hızlı trenin Malatya şehir merkezine girmesinin baypas edilmesi, demir yolu taşımacılığı için Hekimhan-Arguvan-Baskil üzerinden belirlenen güzergahtan Elazığ geçişin planlanması bu iddiaların doğru olabileceği yönündeki kuşkuları desteklediği ifade ediliyor.
Uzmanlar, dünyada yaşanan ekonomik gelişmelerin ve yaşanan korona süreci ile teknolojik gelişmelerin ihtiyaçların karşılanmasında ulaşımın ne kadar önemli olduğunu bir kez daha ortaya koymuştur. Asya’dan Avrupa’ya Rusya’dan Afrika’ya geçiş noktasında bulunan Türkiye’nin coğrafi konumu ile Türkiye’nin doğusu ile batısını, kuzeyi ile güneyini birleştiren Malatya’nın projeden dışlanması ihtimalinin ülke için de ciddi bir kayıp olacağını belirtiyor.
Güler HAZAR, Yeni Malatya Gazetesi- malatyahaber.com
GÖRSEL: Lojistik Köy Maket Görüntüsü
