Türkiye'nin kuru kayısı üretiminin yüzde 90'ını, dünya kuru kayısı üretiminin ise yüzde 67'sini karşılayan Malatya'da, 2019 yılı kayısı rekoltesi düzenlenen toplantıyla açıklandı. Malatya Valisi Aydın Baruş nezaretinde gerçekleştirilen toplantıda 2019 yılı yaş kayısı üretiminin tahmini 391 bin 792 ton olarak, kuru kayısı üretiminin ise tahmini 87 bin 642 ton olarak açıklandı.
'Dünya kayısı başkenti' olarak anılan Malatya'nın 2019 yılı tahmini kayısı rekoltesi, Malatya Valisi Aydın Baruş'un başkanlığında Malatya Ticaret Borsası'nda düzenlenen toplantıyla açıklandı.
Vali Baruş, Malatya Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Malatya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Malatya Kayısı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü, Turgut Özal Üniversitesi, Malatya TSO, Malatya Ziraat Odası, Ege İhracatçılar Birliği, Malatya Ticaret Borsası yetkililerinin katılımıyla 2019 yılı tahmini kayısı rekoltesini açıkladı.
Kuru kayısının Malatya ekonomisinde önemli bir yere sahip olduğunu kaydeden Baruş, "Gerek üretim safhasında çiftçilerimizin elde ettiği ekonomik gelir gerekse ticari kısmında da çok büyük bir kısmının ihracat yoluyla satılması noktasında ilimize çok önemli bir geliri sağlayan önemli bir tarım ürünümüz" dedi.
Baruş, Malatya'da tarım alanının 425 bin 450 hektar olduğuna dikkat çekerek, şunları söyledi: "İlimiz yüzölçümünün yüzde 34'üne tekabül ediyor. 425 bin 450 hektarın 80 bin 820 hektarı kayısı ağaçlarının dikildiği alan olarak kayıtlarımızda geçiyor. Buda tarımsal alanın yüzde 19'una denk geliyor. Dolayısıyla kayısı ilimiz için çok önemli bir tarımsal ürün."
Malatya'nın kuru kayısı üretiminde de önemli bir yere sahip olduğunu dile getiren Baruş, "Türkiye'nin kuru kayısı üretiminin yaklaşık yüzde 90'ını Malatya karşılıyor. Dünya kuru kayısı üretiminin de yaklaşık yüzde 67'sini ilimiz karşılıyor. Dolayısıyla sadece Türkiye'de değil dünyada da kuru kayısı alanında rakipsiz bir iliz. Türkiye'den ihraç edilen kuru kayısı miktarına baktığımızda 2018 rakamlarına göre, 93 bin 692 ton olarak geçiyor. Bununda yüzde 90'ını Malatya'dan karşılanıyor. Kuru kayısı ihracatımız 2018 yılında 253 milyon 901 bin dolar" diye konuştu.
Baruş, 40 yıl önce Malatya'daki kayısı ağacı sayısının yaklaşık 893 bin olduğunu anımsatarak, bu rakamın 2000 yılında 5 milyon 643 bin, 2010 yılında 6 milyon 912 bin 2017 yılında 7 milyon 678 bin, bugün itibariyle yapılan tespitlere göre de 7 milyon 800 bin civarına yükseldiğini kaydetti.
2019 yılı tahmini kayısı rekoltesine de değinen Baruş, şunları söyledi: "Yaş kayısı üretiminin 391 bin 792 ton olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Yaş olarak tüketilecek kayısı miktarının 41 bin 122 ton, bu düşüldükten sonrada kurutmalığa 350 bin 570 ton civarında olacağını tahmin ediyoruz. Bu 350 bin ton yaş kayısıdan da 87 bin 642 ton kuru kayısı elde edileceğini ön görüyoruz. Kayısının yoğun olarak yetiştirildiği ova bölgelerinde 23-24 Mart tarihlerinde, yüksek bölgelerde ise 21-22 Nisan tarihlerinde kar yağışı ve akabinde soğukla beraber don olayına bağlı olarak kısmi hasar meydana gelmiştir. 9 ila 14 Nisan tarihleri arasında lokal dolu yağışlarına bağlı olarak kalite kayıpları meydana gelmiştir. Özellikle kayısı çiçek ve meyve döneminde uzun süreli yağışlara bağlı olarak birçok bölgede çiçeklerde döllenme problemi, ağaçlarda monilya hastalığı, meyvelerde ise yoğunluğu yer yer değişmekle beraber çil hastalığının etkili olduğu gözlenmiştir. Yapılan tahminlerde bu unsurlarda göz önüne alınmıştır."
Malatya kayısısının 2017 yılında Avrupa Birliği Coğrafi İşaret Tescil Belgesi'ni aldığına dikkat çeken Baruş, "Gaziantep baklavası ve Aydın incirinden sonra Avrupa Birliği'nden Coğrafi İşaret Tescil Belgesi alan üçüncü ürün kayısı oldu. Coğrafi işareti simgeleyen logolar üretildi. Bunların ihracat işlemlerinde kullanılması, hatta ülke içerisinde satılan mamullerde de kullanılması noktasında Ticaret ve Sanayi Odası gerekli girişimleri yapacak" şeklinde konuştu.
Baruş, bir gazetecinin 'Malatya'da uzun zamandır kayısı festivali yapılmıyor. Festivalle ilgili bir çalışma olacak mı?' sorusuna, "Kayısının tanıtılması noktasında kayısı festivalinin önemli bir vesile oluşturduğunu bende düşünüyorum. Sadece kayısı için değil gastronomi kültürü de Malatya'da çok zengin. Kayısının gastronomi mutfağında kullanımıyla ilgili de belki daha güzel çalışmalar yapılabilir. Bu noktada değerlendirmelerimiz devam ediyor. Önümüzdeki süreçte mutlaka açıklanacaktır. Tabi bu yerel organizasyonların, fuarların, festivallerin ana düzenleyicisi yerel yönetimler. Bizde valilik olarak her türlü desteği vermeye hazırız" cevabını verdi.
Vali Baruş, bir başka gazetecinin 'Şire Pazarı'nın yeri pek elverişli değil, burayı başka bir yere taşımayı düşünüyor musunuz?' sorusuna ise "Daha önce büyükşehir belediye başkanımızın açıklamaları olmuştu bazı düzenlemeler için. Alternatif çalışmalar yapıldığı noktasında açıklamaları oldu. Bende çok yetersiz görüyorum. Tüccarlarımızın, işadamlarımızın orada yapmış olduğu kayısı ticareti noktasında daha sıhhi ve yeterli koşullarda yapılması lazım. Kısal Kalkınma Destekleri Projeleri kapsamında sanayicilerimizin ve üreticilerimizin de yararlanması neticesinde çok önemli depolama stokuna sahip olduk. Belki önümüzdeki süreçte kayısının depolanması ve ticareti mahiyet değiştirebilir. Bu noktada da değişik görüşleri de değerlendirerek, büyükşehir belediyemizle de gerekli çalışmaları yaparak kayısı ticaretinin daha olumlu koşullarda yapılması noktasında gerekli katkıyı yapacağız" şeklinde cevap verdi.
Ferdi Durdu - Yeni Malatya Gazetesi / Malatyahaber.com
