Malatya Turgut Özal Üniversitesi bünyesinde kayısı ile ilgili ciddi çalışmalar yürütülürken, bu çalışmaların yürütüleceği Kayısı ve Kayısı Ürünleri Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi kuruluyor.
Kayısıya yönelik çalışma ve araştırmaları kurumsallaşması amacıyla Turgut Özal Üniversitesi bünyesinde kurulacak söz konusu merkeze ilişkin yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlandı.
Yönetmeliğe göre, Kayısı ve Kayısı Ürünleri Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi ile kayısı çeşit ve anaçlarının geliştirilmesi konularında ıslah programları düzenlenmesi, üretim maliyetini düşürecek tarım tekniklerinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması üzerine araştırmalar yapılması, kayısının meyve, çekirdek ve tohumundan katma değeri yüksek ürünlerin geliştirilmesi, tanıtılması ve tüketiminin yaygınlaştırılması, kayısı sektöründe karşılaşılan sorunların çözümü için resmi kurum ve özel sektör kuruluşlarıyla işbirliği yapılması amaçlanıyor.
Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikte Merkezin faaliyet alanları ise şöyle sıralandı:
- a) Farklı amaçlara yönelik sofralık ve kurutmalık yeni kayısı çeşitlerinin geliştirilmesi için ıslah programları düzenlemek, yeni kayısı çeşitlerini tescil ettirmek, yurt içi ve yurt dışında tanıtımını yapmak.
- b) Klonal çoğaltılabilen bodur ve yarı bodur kayısı anaçlarının geliştirilmesi için türler arası melezleme ve doku kültürü çalışmaları yapmak.
- c) Acı kayısı tohumunda bulunan amigdalin bileşiğinin tedavi edici özellikleri konusunda araştırmalar yapmak, mikroenkapülasyon yöntemiyle acı ve tatlı kayısı tohumlarından ilaç ve gıda takviyeli ürünlerin geliştirilmesi için tıbbi-biyokimya, biyomühendislik ve biyomedikal alanlarında araştırma programları düzenlemek, geliştirilen ürünlerin etki mekanizmalarını araştırmak, testlerini yapmak.
ç) Kayısı meyvesinin katma değerinin artırılmasına katkı sağlayacak kayısı konservesi, pulpu, nektarı, reçel, marmelat, minimal işlenmiş ve dondurulmuş ürünler konusunda araştırmalar yapmak.
- d) Modern kayısı yetiştiriciliği için yeni yöntemler geliştirmek, bu amaca yönelik örnek bahçeler kurmak, yeni tekniklerin yaygınlaştırılması için kayısı üreticilerine yönelik eğitim programları düzenlemek.
- e) Kayısı tür ve çeşitlerini toplamak, muhafaza etmek, kayısı gen bankasını kurmak, moleküler teknikler kullanılarak toplanan materyalin genetik analizlerini yapmak.
- f) Organik kayısı yetiştiriciliği ve iyi tarım uygulamalarının yaygınlaştırılmasına yönelik araştırma ve eğitim çalışmaları yapmak.
- g) Kayısıda meyve hasadı, patik ve kurutma işlemlerinde üretim maliyetini azaltacak mekanizasyon teknikleri geliştirmek ve mekanizasyonun yaygınlaştırılmasına yönelik eğitim programları düzenlemek.
ğ) Kayısının değer zincirinin artırılmasına yönelik entegre tesis, lisanslı depoculuk, küresel rekabette kümelenme ve inovasyon konularında resmi kurum ve özel sektörle ortak projeler yapmak.
- h) Gün kurusu, organik ve kükürtlü kayısıların kalitesini kaybetmeksizin uzun süre depolama imkanlarını araştırmak, kükürt içeriği yüksek kuru kayısıda fazla kükürdün giderilmesi için güvenilir yöntemleri araştırmak ve geliştirmek.
ı) Kayısının insan sağlığına faydaları konusunda bilimsel çalışmalar yapmak, kamuoyuyla paylaşmak ve kayısı tüketimini artıracak yayım faaliyetlerinde bulunmak.
- i) Kayısıda kalite ve kalıntı analizlerine yönelik laboratuvarlar oluşturmak, bölgesel ve ulusal alanda referans merkezi görevi üstlenmek.
- j) Üniversite ve üreticiler arasındaki ilişkiyi güçlendirmek ve üreticilerin karşılaştıkları sorunların çözümüne katkıda bulunacak ulusal ve uluslararası bilimsel toplantılar düzenlemek, düzenlenen toplantılara katılmak, yerli ve yabancı araştırıcıları kayısı üreticileriyle buluşturmak.
- k) Kayısı konusunda ulusal ve uluslararası yayınları toplayarak kayısı kütüphanesi ve kayısı müzesini kurmak, merkez bünyesinde bulunan yazılı ve görsel materyali kayısı konusunda çalışma yapan araştırıcıların hizmetine sunmak.
- l) Kayısı üretimi ile ilgili bilimsel araştırma, geliştirme, inceleme ve yayım faaliyetlerinde bulunmak, bu amaçla periyodik yayınlar çıkarmak.
- m) Ulusal ve uluslararası fonlardan yararlanmak için projeler hazırlamak ve mevcut projelere ortak olmak suretiyle yöre ve ülkede kayısı sektörünün geliştirilmesine katkıda bulunmak.
- n) Merkezin amaçları ve faaliyet alanları doğrultusunda yürütülecek çalışmalarla yöresel, ulusal ve uluslararası alanda kayısının değer kazanmasına ve geliştirilmesine katkıda bulunmak.
- o) Merkezin kuruluş amacı doğrultusunda kayısı ile ilgili diğer faaliyetlerde bulunmak.
Güler HAZAR, Yeni Malatya Gazetesi- malatyahaber.com
FOTO: Arşiv
