Görüş'ün Öyküsü.. Gazeteciliğin Öyküsü..
İsmet YALVAÇ
Malatya gazeteciliğinin, basın tarihinin yüz aklarından Görüş Gazetesi, eğer yayın yaşamını sürdürebilseydi, 8 Mayıs 2025 tarihi itibarıyla 51 yaşına girecekti. Ne var ki Görüş 2 yıldan beri yayınlanmıyor; yazıhanesi ve matbaası depremde ağır hasar alıp yıktırıldığı için yayınını durdurmak zorunda kaldı.
8 Mayıs 1974 günü “Eski Malatya’da sulanamadığı için sahiplerince kesilen kavak ağaçları” haberini manşetine taşıyarak yayın hayatına merhaba diyen Görüş işi sadece gazetecilik olanlarca çıkarıldı; haberleriyle gündem belirlemenin, kamuoyunu aydınlatmanın yanı sıra Malatya tarihi, kültürü, arkeolojisi, sanat belleğine dair yazılar kaleme alanlara sayfalarını açıp şehir mirasının kayda geçmesine vesile oldu. Ciddi, titiz, profesyonel tavrıyla gazetecilik mesleğini icra edenlere bir okul görevi gördü; bağrından sadece Malatya değil Türk basın tarihine önemli isimler çıkardı.
Her ne kadar Görüş fiziksel olarak yayın hayatına son verse de malatyahaber.com olarak onun mirasını devam ettirmeye çalışıyoruz. Görüş’ün “sadece gazetecilik” ilkesinden hareketle gazetecilik yapma gayretimizi koruyup sürdürüyoruz.
Biz eskiler daha çok “basın” ifadesini kullanırız ama günümüzde “medya” deniyor daha çok. Türkiye’de de Malatya’da da basın sektörünün yozlaşma seviyesini anlatmaya ne hacet! Aklı başında bir ülkede yayın organlarının 500 metre yakınına bile yaklaştırılmayacak, haber yazmayı bırakın doğru dürüst okuma yazma bildikleri şüpheli elemanlar gazeteci diye ortada gezinirken, gerçek gazeteciler bin bir zorluk, baskı, sıkıntı altında halkı aydınlatmak, bilgilendirmek için çırpınıyorlar.
GÖRSEL: GÖRÜŞ'ün 8 Mayıs 1974 tarihli ilk sayısı
Peki, bugün devam etseydi 51. yaşını kutlayacak olan, ancak 6 Şubat 2023 depremlerinde bürosu ve matbaası zarar görünce 49. yaşında yayın hayatını sonlandırmak zorunda kalan Görüş Gazetesi, Cevdet Barış tarafından nasıl kuruldu?
8 Mayıs 2003 tarihinde malatyahaber.com'da, Görüş daha 29 yaşında bir gençken, kuruluş öyküsünü kaleme almıştım.
Geride kalan 51 yılın başlangıcını anlatan o yazıyı, Görüş'ün artık aramızda olmadığı bu 8 Mayıs'ta tekrar siz okurlarımıza sunmak istedim.
İşte o yazı..
***
Yıl 1973.. Babam Celal Yalvaç’ın Fuzuli Caddesi’ndeki “yazıhanesi”nin her kesimden ziyaretçilerinden biri de, gazeteci Abdurrahman Çamur.. O sıralarda Işık adlı bir yerel gazetenin muhabiri ve aynı zamanda Günaydın gazetesinin de Malatya temsilcisi..
O ziyaretlerden birinde karşılaştılar Çamur’la, Cevdet Abi (Barış). Cevdet Abi, teyzemin oğlu.. Sonradan da eniştem.. İki genç insandılar.. Cevdet Abi’yle Çamur’un konuşmaları, giderek Malatya’daki kimi olaylar, basına yansıyanlar, yansımayanlar, yansıtılmayanlar, yansıtılamayanlar tartışmalarıyla sürüyordu.. Bir süre sonra, Cevdet Abi’nin Işık gazetesine gidiş-gelişleri, haberciliğe olan ilgisini ortaya çıkardı.. Haber yazmaya başlamıştı.
O ana kadar, kartvizit bastırmak için dahi bir matbaaya gitmemiş olan Cevdet Abi, Işık gazetesinin matbaasından çıkmaz olmuştu.
...
O yıllarda, çoğunluğu Akpınar çevresinde olan birçok otelde, kontrolsüz fuhuş almış başını gidiyordu. Birçok otel, resmen “randevuevi” gibi çalışıyor, önlerinde kuyruklar, kalabalıklar oluşuyordu.
Bunu da önemli bir sorun olarak “taze gazeteci” Cevdet Barış, ele aldı ve Işık’ta yazmaya başladı. Otellerdeki bu fuhuşun garip bir çarkı vardı ve ilginç ilişkiler hep konuşuluyordu, sağda-solda. Buna niye “dur denmiyordu”, bunlar nasıl faaliyetlerini böyle açık açık sürdürebiliyordu? Kim göz yumuyordu?.
ŞIHO PZV.. OLUYOR, DİĞERLERİ BEG!..
Rahhmetli Erhan Kırçuval ağabeyimiz nakletmişti.
Bu “fuhuş otelleri zincirinin” en önemli ismi "Adıyamanlı Kör Şıho" diye bilinen bir kişiydi.
Erhan Abi, bu şahsın, Adıyaman şivesiyle, "Yirmi beş liraya kadın satooruz. Yedi buçuğunu kadın aloor, beşini Şıho aloor. Gerisi başkalarına gidior (rüşvet). Ama, kadının adı o..ya, Şıho'nun adı p..'e çıkıor. Ötekiler beg oloor. Bu böyle bir iş!.." dediğini aktararak, fuhuş parası paylaşımındaki tespitini söylüyordu.
İşte Cevdet Abi’nin, haber konularından biri de buydu. Işık’ta yazdı. Ancak bir süre sonra, gazetenin yönetiminin bu haberlerden rahatsız olduğu ortaya çıktı. Anlaşılan, Şıho’nun “beg” dediği birilerinin baskısına maruz kalınmıştı.
Haberleri yazan genç muhabir ve gazetenin yönetimindeki bazı kişiler arasında, haberlerin engellenmesine ilişkin tartışmaların ardından, çok hızlı gelişmeler oldu
GÖRÜŞ DOĞUYOR
1974’ün ilk aylarında Cevdet Abi’nin, babamın yazıhanesine gelerek, “Bu gazeteyi ve matbaayı satın almayı düşünüyorum..” dediğini hatırlıyorum. PTT yanındaki sokakta, eski bir binada, 60 küsür yaşında bir baskı makinesi, elle dizgi yapılıyor. Makinenin pek bir yüksek maliyeti de yoktu. Aile büyüklerinden de onay alınca, matbaanın sahibi Cevdet Abi olmuştu.
İlk etapta, matbaanın adı “Barış Matbaası” yapılmış, Işık gazetesinin yayını ise durdurulmuştu.
Cevdet Abi’nin hedefi, en kısa zamanda yeni bir gazete yayınlamaktı.
....
Babamın yazıhanesindeki kasada, zaman zaman, “klişe” denilen büyükçe bir yazı levhası dikkatimi çekiyordu. “GÖRÜŞ” yazılı bu levhayı babama sorduğumda, kendisi de eski bir gazeteci olan rahmetli amcamın 1950’li yıllarda birkaç sayı yayınladığı gazetenin adı olduğunu ve bu klişenin o gazeteden kaldığını söylemişti.
GÖRSEL: GÖRÜŞ'ün 6 Şubat 2023 tarihli son sayısı
Cevdet Abi de, hızla yeni bir gazete çıkarmanın hazırlıklarını sürdürüyordu. O zaman, kasadaki klişenin ortaya çıktığını ve yeni gazetenin adının “GÖRÜŞ” olmasına karar verildiğini hatırlıyorum.
Yeni bir isim bulup klişe yaptırmak zaman alacağından hazır “başlık” Malatya’nın yeni gazetesinin ismi olarak kağıda yapışacaktı.
....
İlk gün kadrosunda, Cevdet Abi, geçtiğimiz yıl kaybettiğimiz Abdurrahman Çamur, şimdi İstanbul Ticaret Odası Kuyumcu Meslek Odası Başkanı olan Erhan Hoşhan vardı. Eski gazetecilerden ve gazetecilik sevdası hiç dinmeyen, PTT memuru baba dostu, mükemmel insan Zülfikar İnanç, babam ve onun çevresindeki eli kalem tutan insanlar yer alıyordu. İlk yazı işleri müdürümüz Talat Amca, rahmetli Avukat Talat Barış, idi.
Cevdet Abi birkaç gün öncesinden, gazetenin 8 Mayıs 1974 Çarşamba günü çıkmasına karar vermişti. Cevdet Abi. 7 Mayıs günü telaş, heyecan başladı. Yazılar, harf kasalarının üzerine konulmuş, Başmürettip Erkan Usta ve dizgiciler kumpaslara kurşun harfleri bir bir dizerek, sayfaları hazırlamaya başlamışlardı.
8 Mayıs 1974 günü sabaha karşı, “elle kağıt beslemeli” 60 küsür yaşındaki makinenin homurtusu kesilmişti. GÖRÜŞ’ün ilk sayısından oluşan yığın, makinenin haznesindeydi.
Bir miktar gazeteyi Cevdet Abi, bir miktarını ben koltuğumuzun altına alıp dağıtmaya başladık. Cevdet Abi, Valiliğe ve resmi dairelere gazete götürürken, o tarihte 14 yaşında olan ben işyerlerine dağıtıyordum.
GAZETECİLİK OKULU
Çok kısa bir süre sonra kadroya o dönem Malatya’nın en önemli muhabirleri olan Orhan Apaydın ile Raşit Kısacık da dahil oldular. Onlar, GÖRÜŞ’ün daha sonra aynı zamanda “Gazeteci Okulu” olarak da anılmasını sağlayacak sonraki genç kadrolar için eğitmen kadrosunun birer elemanlarıydılar. Sonraki yıllarda Erhan Kırçuval, Fuat Kozluklu, Suat Taşpınar, Bülent Yalvaç, Nihat Abacı, Bülent Sarıçiçek, Hüseyin Karabulut, Osman Karakaş, Şenol Yalvaç, Selahattin Gökatalay kadrolu muhabirler olarak çalıştılar. Ahmet Şentürk, Hüseyin Çolak, Melike Çelik zaman zaman yazılarıyla, araştırmalarıyla katkıda bulundular. Talat amcanın vefatından sonra yazı işleri müdürlüğü görevini uzun süre babam Celal Yalvaç üstlendi ve o emekli olduktan sonra da, kısa bir süre Osman Karakaş yazı işleri müdürü oldu. Ondan da bayrağı kardeşim Bülent Yalvaç aldı ve devam ediyor.
GÖRÜŞ yayınlandığında henüz dünyada olmayan yeğenlerim Savaş Barış ve Levent Barış, bugün babalarının kurduğu gazetenin içindeler.
...
GÖRÜŞ’ün serüveni ile birlikte benim gazetecilik yaşamım da başlamıştı. 1974 yılında, 14 yaşımdayken o mürekkebin kokusunu aldım, bir daha da kopamadım. Birkaç gün sonra, “Babamın Notlarından Malatya Tarihi” başlıklı, ilk imzalı yazı dizimin GÖRÜŞ’te yayınlanmasından 1.5 yıl sonra, Hürriyet’in Malatya Muhabiri de olmuştum.
...
GÖRÜŞ, bugün 29 yaşında. 14 yaşındaki bir çocuk-genç olarak başladığım gazetecilik mesleğini, bugün “resmen emekli olmuş”, ancak Malatyahaber.com ile fiilen sürdüren biriyim.
Bugünkü, 8 Mayıs 2003 günkü GÖRÜŞ’ün künyesine baktım. Bu, GÖRÜŞ’ün 8 bin 905’inci sayısıymış. Birinci sayısını ben dağıtmıştım, 8 bin 905’inci sayıda yine “GÖRÜŞ”çü olduğumu hissediyorum. Demek ki, ben hiç kopmamışım. Tıpkı, GÖRÜŞ’e emek vermiş, diğer tüm ağabeylerimiz ve kardeşlerimiz gibi.
Nice yıllara GÖRÜŞ..
_____
8 Mayıs 1974'ten 6 Şubat 2023'e..
