Prof.Dr. Esin Emin ÜSTÜN
Malatya Lisesi bir zamanlar ülkemizin en önemli devlet liselerinden biriydi.
Eğitim kadrosu, öğrencilerin girdikleri üniversitelerdeki başarıları Lisemizin kalitesini ortaya koymak için yeterli bir değerlendirmeydi.
Kentimizde o zamanlar tek bir lise vardı.
Bina Kışla (Atatürk) Caddesi üzerinde
Atatürk Heykeli ve Gazi İlkokulu civarında
Tüm özellikleri ile okul amaçlı yapılmış
Büyük ve güzel bir binaydı.
Öğrencilerin girdiği geniş kapı Gazı İlkokulunun yanında
Diğer özel giriş kapısı ise kanal boyu yönündeydi.
ARŞİV FOTOĞRAF: (Sağdan itibaren) bir kısmı görülen iki katlı bina, Malatya'nın ilk sinema salonu olması nedeniyle ‘Sinema Caddesi’ diye isimlendirilen, ancak ‘Malatya kent geçmişi ve eski isimleri silmenin kenti soysuzlaştırmak olduğu bilincine sahip bulunmayan yerel yöneticilerce’ geçtiğimiz yıllarda Beşkonaklar Caddesi diye değiştirilen caddeye isim kaynağı olan İstanbul Sineması.. Yanında özgün mimarisiyle Gazi İlkokulu.. Ondan sonraki bina ise Malatya Lisesi.. (malatyahaber.com)
İlkokul yıllarımızda 'Halkevi' olarak isimlendirilen ve değişik
Eğitim kurslarının yapıldığı tek bina da okulumuza verilmişti.
Lise öğrencilerine ait sınıflar yer alıyordu bu binada.
Çoğu batıdan atanarak gelmiş öğretmenler yanı sıra
Müdürler de 'Gelen Gideni Aratmaz' özellikteydiler.
Öğretmenlerimiz ahlak, kişilik, deneyim ve insanlık
Yönünden bambaşkaydılar.
Her yerde, her konuda düzen, düzgün işleyiş ve de disiplin vardı.
İlkokulu Bakıcılar Çarşısı içindeki 'Barbaros İlkokulunu' bitirdikten sonra
Ortaokul 1-A şubesine kayıt olmuştum.
Benden üç yaş büyük ablam Fransızca şubesinde okuduğundan
Ben de yabacı dil olarak Fransızcayı seçtim.
Okul kıyafetimiz, ince siyah bir kumaştan forma şeklinde
Dikilmiş önlük olup siyah kalın fitilli çoraplarımız
Kafamızda kenarı sarı şeritli lacivert şapkalarımız vardı.
Çok disiplinli ve biraz da sert olan baş muavinimiz
Beden eğitimi hocası Celal Bey kıyafetimizle ilgili bir sorun gördüğünde uyarır, gerektiğinde disiplin kuruluna vermekten çekinmezdi.
Pazartesi günleri bazen öğrenci giriş kapısında bekler
Başta şapka olmak üzere kıyafetlerimizi kontrol ederdi.
Kız öğrencilerin saçları ya örgülü ya da kısa kesilmiş olurdu.
Uygulanan bu disiplini bazen fazla bulan bizler
Kişiliğimizin gelişmesinde ve başarılarımızda
Bunların ne denli önem taşıdığını
Yıllar sonra çok daha iyi anlayacaktık.
Şimdi kapalı ya da açık (fark etmiyor) kız öğrencilerin
Giyim, kuşam ve de davranışlarını gördükçe
Şaşkınlıklar içinde kalıyorum.
Kız erkek ayırımı olmadan eğitim alırdık.
Kız öğrenciler sınıfın pencere yönünde
Boy sırasına göre oturtulurdu.
Orta okula başladığım yıl derslerin bir bölümü
İlkokulun devamı gibi gelmişti bana.
O yıl iki dönem iftihar listesine geçtim.
Karne alma döneminde iftihara geçen öğrenciler
İsmi okunarak okulun geniş bahçe merdivenlerine çıkarılırdı.
Her sınıf için de bu söz konusu olduğundan
Merdivenler o gün bu öğrencilerle dolardı.
Ayrıca iftihara geçen öğrencilerin resimleri
Sınıfları belirtilerek kocaman bir liste olarak
Okulun özel kapısının olduğu koridora asılırdı.
Ortaokul 2. ve 3. Sınıfta da notlarım iyiydi.
Ancak iftihar başarısı gösteremedim.
Üçüncü sınıfa geçtiğim yılın ortalarında
Önemli bir sağlık soru yaşadığım için
Derslerim aksamış ve iyi çalışamamıştım.
Bu nedenle yıl sonu bitirme sınavlarında bir dersten kaldığım için
Liseye devam edemedim.
Bir yıl beklemem gerekiyordu.
Okuldan ayrı kalmanın, evde yapayalnız olmanın
Sabrını ve bu durumun beni adeta paramparça etmesini
Yıllarca unutamadım.
Ancak o bir yılın bana
''Gücünü Yalnızlığından Alan Bir Ömür'' sağlayacağını
Bilemezdim.
ARŞİV FOTOĞRAF: Aşağıdaki fotoğraf, ahşap olan Malatya Lisesi binasının 1944'te yanması üzerine yerine yaptırılan lise binası.. Esin Emin Üstün'ün yazısında belirttiği Malatya Lisesi bu bina.. 1963 yılında Hasanbey Caddesi Emeksiz üst kavşağında yapılan yeni binaya Malatya Lisesi taşındı ve yeni binadaki okulun adı Turan Emeksiz Lisesi oldu (1980'li yılların ortasında yeniden Malatya Lisesi adını aldı). Kanalboyu girişindeki eski lise binası ise Atatürk Ortaokulu olarak kullanılmaya başlandı. Sonraki yıllarda ortaokulun, Gazi İlkokulu arkasındaki alana yaptırılan yeni binaya taşınmasıyla, burası İl Milli Eğitim Müdürlüğü olarak kullanılmaya başlandı. Yerinin değeri nedeniyle, bu binayı daha yüksek katlı bina yaptırmak isteyen yerel yöneticiler ile Malatyalı olmayan Milli Eğitim yöneticileri, buranın depreme dayanıksız olduğu iddialarıyla yıkma düşüncesini ortaya attılar. Ancak, 1939 Erzincan depreminden sonra o dönem Kız Meslek Lisesi gibi depreme dayanıklı olarak yapılan bu binanın sağlam olmadığı iddiaları doğru değildi. malatyahaber.com da dahil yerel basındaki bazı yayın organları bu binanın ortadan kaldırılmasına karşı çıkarken, Malatya'da da hasara yol açan 24 Ocak 2020'deki Elazığ- Sivrice merkezli depremle bu konu bir kez daha gündeme getirilmeye başlandı. Ancak, yine tepkiyle karşılandı. Depreme dayanıksız olduğu iddiasıyla yıkılmak istenen bu bina, 6 Şubat 2023'teki 7.7 ve 7.6 büyüklüklerindeki Kahramanmaraş depreminde dış duvarlarında tek çatlağı olmadan ayakta kalabilen ender yapılardan biriydi. Malatya'nın hafızasındaki önemli yapılardan biri olan bu bina için, ‘Malatya geçmişi olmayan ve rantı önceleyen’ kafaların yeni planlarının ne olacağı beklentisi bitmedi. (malatyahaber.com)
Dönem bitip tek ders sınavını verdikten sonra
Lise birinci sınıfa başlamıştım.
Arkadaşlarım bir yıl öndelerdi benden doğal olarak.
Bunu sorun yapmayarak tüm gücümle derslerime yöneldim.
Lise son sınıfa geçtiğimizde dört sene olan liseler
Bakanlık tarafından üç yıla indirilince
Ben de bir yıl önde olan arkadaşlarımla
Aynı zamanda mezun olacaktım.
Bu sevindirici bir haber olmuştu benim için.
(DEVAM EDECEK)
___________
FOTOĞRAFLAR: Esin Emin Üstün, Nezir Kızılkaya ve Bülent Yalvaç arşivinden
