Malatya'nın büyük yıkıma uğradığı 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından, işyerlerinin yoğun olarak bulunduğu çarşı merkezi de denilen şehir merkezindeki binaların tamamının yıkılarak, bölgenin yeniden imarı için Ankara'da yapılan ve çeşitli dedikodulara yol açan ihalelerden sonra jeolojik zemin etüdü yapılmadan başlatılan inşaatların hafriyat çukurlarının 3-4 metrelik kazının ardından yer altı sularıyla dolmasıyla zemini güçlendirme gerekçesiyle gündeme getirilen 'fore kazık' çözümüyle ilgili teknikten ve bilimden uzak 'göz boyamaya' yönelik faaliyet, yaygın basında da haber konusu oldu.
Uzmanların tüm uyarılarına rağmen, bölgenin yer altı sularının toplanarak drene edilmesi ve daha sonra binaların yapılması gerektiği görüşüne karşın, su çıkınca bölgeye 10 bin adet beton fore kazık çakılması ve bunun olabilecek en niteliksiz şekilde yapılması, fore kazık çalışmasını 'devleti kazıklama' faaliyetine dönüştürdü.
BU GÖRÜNTÜLER SOSYAL MEDYAYA YANSIDI: Malatya Çarşı Merkezi'ndeki inşaatlara sağlam zemin oluşturma gerekçesiyle yapılan ‘fore kazık’ çalışması, aşağıdaki görüntülerle kamuoyunun gündemine getirildi
KALİTESİZ İŞ YAYGIN BASINDA DA HABER KONUSU OLDU
Yeniçağ Gazetesi, Malatya'da 340 milyon liralık ek maliyet getirdiği öne sürülen fore kazık çakma işiyle ilgili olarak, sosyal medyaya yansıyan 'kalitesiz' çalışma görüntülerini, ".. Boş Çukura Beton Döküp Demirden Çaldılar.. İnsanlar Neden Ölüyor?. İşte Bu Müteahhitlerden" başlığıyla haber konusu yaptı.
Haberde şu ifadeler yer aldı:
"Malatya’da gizlice çekilen görüntüler ‘Hırsızlığın böylesi’ dedirtti. TOKİ’nin deprem bölgesinde yaptığı evlerde boş çukura beton dökerek fore kazıkları çakıldı. Kazıklar çakılırken demir konmaması nedeniyle yeni depremde hepsinin yıkılacağı belirtiliyor.
TOKİ’nin yaptığı bir inşaatta çekilen görüntüler sosyal medyada gündem oldu. Malatya’da deprem konutu inşaatında çekildiği öğrenilen görüntüde işçilerin fore kazıkları çakarken boş çukura beton dökmesi dikkat çekti.
Söz konusu yöntem uygulanırken demir kullanılmaması tartışmaları beraberinde getirdi. Uzmanlar fore kazıkları çakılırken demir kullanılması gerektiğinin altını çiziyor. Uzmanlar fore kazığın binanın zeminini sağlamlaştırdığını belirtirken demir kullanılmamasının ciddi zarara neden olabileceğinin altını çiziyor.
Malatya’da kent merkezindeki bazı inşaatlarda benzer yöntemin kullanıldığı öğrenildi. Bölgedeki inşaatlarda demir kullanımını azaltmak için fore kazığı çakıldığı belirtiliyor.
Ortaya çıkan görüntüler “İnsanlar depremde neden öldü? İşte bu müteahhitlerden” yorumu yapıldı."
Yeniçağ Gazetesi'nin internet sitesindeki haberine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:
ÇARŞI MERKEZİNDEKİ HAFRİYATLARDA 3-4 METREDE SU ÇIKTI, AMA..
Malatya'nın deprem sonrası yeniden imarı projesi işi, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Ankara'da Hilmi Günel adlı mimarın firmasına verildikten sonra ortaya çıkan bina yoğunluklu, rantı önceleyen proje eleştirilirken, kısa sürede Malatya'nın ayağa kalkması gerekçesiyle 'Bakırcılar Çarşısı' denilen bir bölgede hafriyat çalışması yapılarak inşaat başlatılmak istenmişti. Ancak, zemin etüdü yapılmadan, bölgenin yoğun olan yer altı sularıyla ilgili herhangi bir köklü önlem alınmadan başlatılan bu çalışma, 3-4 metre derinlikte yer altı sularının çıkmasıyla sorun yaratmış, bu suları yapılacak bir yer altı suları tahliye projesi hazırlanarak, özellikle sulama suyu ihtiyacı bulunan kuzey bölgesindeki tarım arazilerine akıtmak yerine, 'fore kazık' çakma çözümü bulunmuştu.
Kamuoyuna açıklanmamasına rağmen, dönemin Battalgazi Belediye Başkanı Osman Güder, 220 dönümlük çarşı inşaatının sağlam zemine oturtulabilmesi için 10 bin adet fore kazık çakılacağını, bu kazıkların 25 metre derinliğe ulaşacağını duyurunca, fore kazık işi ortaya çıkmıştı.
Yine dönemin Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan da, bir süre önce Malatya İnşaat Müteahhitleri Derneği'nce düzenlenen bir toplantıda yaptığı konuşmada, "Malatya merkezde yürütülen çalışmalar hakkında bazı bilgiler veren Başkan Gürkan, “Örneğin Malatya’nın çarşısı yapılacak. Çarşıyı yapalım ama bir taraftan şöyle bir toplumsal baskı var; ‘çarşının temeli atıldı, ihale yapılmadı’ bu baskı, işi yapmaktan mesele neticeye müessir olmaktır. Bize dediler ki, ‘Malatya merkezin 3 metreden aşağısı su, en az 10 bin tane fore kazık çakmamız lazım’ yani Malatya merkezin 10 bin tane fore kazığın üzerine kurulacağını belittiler. Yani Venedik nasıl kazıkların üzerine kurulan bir şehir ise Malatya’nın da aynı şekilde olması lazım." demişti.
Malatya Jeolojisi ile ilgili uzman isimlerden, Emekli Öğretim Üyesi Jeolog Prof.Dr. Mehmet Önal, Malatya'nın depremselliği ile ilgili katıldığı bir toplantıda, "Malatya'nın zemini çok kötü, çok bol su içeriyor, gelin birlikte çalışalım. Birlikte çalıştık bir yayın yaptık. Malatya'nın merkezinde bol su olmasının nedeni Beydağlarından doğu batı yönlü uzanan faylar yağmur sularını taşır. Malatya'nın merkezini besliyor arkadaşlar üzülerek bir şey söylemek istiyorum. Bir Belediye Başkanı Kernek Parkı'nda 40 litre saniye olan bir fay kaynağını betonla kapattı kapatınca Fuzuli Caddesi'nde Malatya merkezinde bütün binaların zeminine su bastı başka bir Belediye Başkanı onu kırdı tekrar çıkardı. Şehirler arası alt geçitler yapıldı, bitişik nizam fore kazıklar çakıldı, önüne beton perdeler yapıldı. Hidrojeolojik yani yeraltı suyu çalışması haritası yaptım yani Malatya'nın yeraltı suyu güneyden kuzeye doğru akıyor ve biz önünü kestik, önünü kesince su şişti, şimdi Bakırcılar Çarşısı’nın temeli kazıldı, su şişti. Bir bilene neden sorulmadı. Bakın o tür suları Afyon civarında bataklık kurutma projesinde de çalıştım, yardımcı araştırmacı olarak. Sondaj yaparsınız yeraltı gözenekli geçirimli formasyon bulunca suyu oraya aktarırsınız gider. Afyon'unki öyle bir projeydi. 4-5 metre kanalla da suyu akıtırsınız. Uzun dönemde 10-15 yıl sonra su, her şeyi çürütür; fore kazık da kâr etmez. Güneyde Doğu Anadolu fayımız ve Güney Doğu Anadolu ters fayımız bulunuyor. Ben fayları çizen yer altı yapısını ortaya çıkaran bir uzmanım, uzmanı olmadığım yerlerde uzmanı getirerek beraber çalıştım. “ diye ilgilileri bir kez daha uyarmıştı.
Bunun dışında, İnönü Üniversitesi Malatya MYO öğretim görevlilerinden İnşaat Mühendisi Vehbi Aluçlu, fore kazıkların demirsiz olarak sadece betondan döküldüğü yolundaki iddiaları gündeme getirirken, yetkililerden bu iddialara ilişkin herhangi bir açıklama olmamıştı.
"BÖYLE FORE KAZIK OLMAZ"
Fore kazık diye açılan çukurlara sadece beton dökülüp, 'böyle fore kazık olmaz' tepkisine yol açan birkaç demir çubuk saplandığına ilişkin görüntüler sosyal medyaya düştü.
Malatya'nın yeniden imarıyla ilgili tüm çalışmaların tartışılmasına sebep olan, "ilk düğmenin yanlış bağlandığı yer" diye yorumlara yol açan çarşı merkezi projesi; daha sonra ranta yönelik kapalı kapılar ardında yapılan planlamalar, torpilli ve güçlü kimi isimlere dokunmayan 'zorla el koyma'yı içerden rezerv alan tespitleri, rantı önceleyen grupların her dediğine evet diyecek 'liyakatsiz' bürokrat kadroları, yerel yöneticilerin yetersizliği ve daha onlarca sorunun ilk çıkış noktası oldu.
malatyahaber.com- yenicaggazetesi.com.tr- sosyal medya
KAPAK GÖRSELİ: Yeniçağ Gazetesi
