Malatya'nın Seçim Tercihleri ve Mesajı
Mustafa Bahadır Altaş
Yeminli Mali Müşavir
mba@mbaymm.com
31 Mart 2024 Pazar günü yapılan yerel seçimlerde Malatya'da özellikle muhalefet seçmeninin tercihleri büyükşehirde ve ilçelerde farklı oldu.
Doğa üretken özelliği ile mevsimlerde kendini yeniler. Demokraside seçimler ile yenilenir ve güçlenir. Bunun için seçimlerin kaybedeni olmaz. Her seçim yeni bir mevsim gibi yeni bir başlangıçtır.
Önceki pazar günü (31.03.2024) önümüzdeki beş yıl şehrimizi yönetecek yerel yöneticileri seçmek için oy kullandık ve bir seçim yaptık. Hepimizde biliyoruz ki seçim temsil/yönetim yetkisi verilecek kişinin tercih ve tespit işlemidir. Seçmen ise oy vermek suretiyle tercih yapmak için seçme hakkına sahip olan (kanuni şartlara uygun) kimsedir. Seçim ehliyeti seçimde seçmen olarak bir irade beyanında bulunmaktır. Seçim her zaman tayin etme, atama işleminin karşıtıdır. Atanmışların seçilmesi hiçbir dönemde seçim olarak kabul edilmemiştir. Ülkemizde bugün için geldiğimiz nokta seçmen olmanın gerekliğinin bu anlayıştan çok uzaklaştığı seçmenliğin taraftarlığa dönüştüğü her şart ve zamanda koşulsuz bir teslimiyetçiliğe doğru gitti görülmektedir.
Bilinçli seçmen seçmiş olduğu kişilerden yapacağı hizmetlerden önce şeffaf, denetlenebilir ve hesap verebilir bir yönetim anlayışını ortaya koymasını bekler. Bu nedenle Büyükşehir Belediye Başkanı seçilen Sami ER, Battalgazi Belediye Başkanı seçilen Bayram TAŞKIN, Yeşilyurt Belediye Başkanı seçilen İlhan GEÇİT ve diğer ilçelerde göreve seçilen belediye başkanlarının seçmenin bu beklentisine duyarsız kalmamaları aslı görevleri olmalıdır.
31 Mart 2024 seçim sonuçları sonrasında 1 Nisan 2024 tarihinden itibaren Türk siyasetinde kartlar yeniden dağıtılacağı, seçim sonuçları analizinin ise Türk siyasetinde bahar temizliği olacağı yönündedir.
Unutmamamız gereken konu: "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir"
31 Mart tarihinde yapılan yerel seçimlerde Malatya da özellikle muhalefet seçmeninin tercihleri büyükşehir de ve ilçelerde farklı olduğunu. Beş yıl önce önemli bir sayıda oy alan partilerin Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile birlikte parti seçmeni nezdinde güç kaybına uğradığını görmekteyiz.
Malatya'da oy kullanacak seçmen sayısı 2019 yerel seçimlerinde 562 bin 216 olarak açıklanırken, 31 Mart 2024 tarihi için 541 bin 877 kişi olarak açıklanmıştı. Gerçekleşen seçimde kullanılan oy oranına baktığımızda toplam geçerli oyların 388.369 olduğu ve 2019 yılında %74,74 olan seçime katılım oranın bu seçimde %71,67 kaldığını görmekteyiz.
31 Mart 2024 tarihinde yapılan yerel seçimlerin açıklanan ve kesin olmayan sonuçlarına göre;
AKP Büyükşehir belediye başkan adayı Sami ER 190.165 oy alırken AKP’nin ve MHP (Cumhur İttifakı) ilçe belediye başkanlarının toplam oyu 188.859 da kaldı. (Hekimhan ve Kuluncak MHP adayları)
CHP Büyükşehir belediye başkan adayı Veli AĞBABA 144.775 oy alırken CHP ilçe belediye başkanlarının toplam oyu 104.565’te kaldı. (Darende, Doğanyol ve Pütürge'de aday göstermedi)
Yeniden Refah Partisi Büyükşehir belediye başkan adayı Bilal YILDIRIM 36.432 oy alırken YRP ilçe belediye başkanlarının toplam oyu 64.572 oldu. (Arguvan'da aday göstermedi)
2019 Yılında Malatya Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminde %68,47 oranı ile 305.588 oy olan AKP’nin oyu 31 Mart 2024 tarihinde yapılan yerel seçimde %37,79 oy kaybı ile il genelinde 19,5 puan düşerek %48,97 oranı ile 190.195 de kaldı.
2019 Yılında Malatya Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminde %23,23 oranı ile 103.690 oy olan CHP’nin oyu 31.Mart.2024 tarihinde yapılan yerel seçimde oyunu %39,62 artırarak il genelinde 14,05 puan artışla %37,28 oranı ile 144.775’e çıktı.
2019 yerel seçimlerinde katılan dört aday için kullanılan toplam geçerli oy sayısı 420.209 olurken 31 Mart 2024 tarihindeki bu seçinde katılan 23 parti ve 5 bağımsız aday için toplam geçerli oy sayısı 388.369 da kaldı.
Eski adı ile il genel meclisi yeni adı ile Büyükşehir belediye meclisini oluşturan oyalamada;
2019 Yılında seçiminde %59,66 oranı ile 263.822 oy olan AKP’nin oyu 31 Mart 2024 tarihindeki seçimde %47,17 oranı ile 180.359 de kaldı. (AKP oylarındaki düşüş oranı %31,63)
2019 Yılında seçiminde %16,95 oranı ile 74.962 oy olan CHP’nin oyu 31 Mart 2024 tarihindeki seçimde %27,85 oranı ile 106.489 da çıkarken (CHP oylarındaki artış oranı %42,05),
Yine 2019 ile 2024 seçimlerinin sonuçlarına bakıldığında,
39.229 oy alan İYİ Partinin oyu 5.197
20.837 oy alan Büyük Birlik Partisinin oyu 6.229
19.588 oy alan Saadet Partisinin oyu 5.311
10.307 oy alan MHP’nin oyu 6.211
4.493 oy alan DEM’in oyu 3.355
2.541 oy alan DP’nin oyu 95 düşmüş bulunmaktadır.
Sandıktan çıkan bu sonuçlara göre özellikle iktidar partisi AKP’nin adaylarının partisi adına seçim sonuçlarına artı değer sağlamadığı ve ülke genelinde yaşanan düşüşe paralel olarak Malatya'da da önemli bir seçmen kaybının olduğu görülmüştür.
Ana muhalefet partisi CHP’nin Büyükşehir Belediye başkanı adayının partisi adına seçim sonuçlarına artı değer kattığı ancak bunun seçimi kazanmaya yetmediği bunda da en çok etkenin il yönetimi ve merkez ilçe adaylarının yetersiz kaldığı görülmüştür.
Seçimlerde sürpriz yapması beklenen ve 2023 yılında yapılan genel seçimlerinde %9,47 oy oranı ile 40.276 oy alan Yeniden Refah Partisinin bu seçimlerde Büyükşehir Belediye başkan adayının oyunun 36.432'de kalması özellikle yerel basın için en büyük sürpriz oldu.
Bu sonuçlar Türk siyasetinde olduğu gibi, Malatya'da bundan sonra yapılacak seçimlerde kartların yeniden dağıtılacağının habercisi olmuştur.
Seçim sonuçlarının ülkemize milletimize ve şehrimize hayırlı olmasını dilerim.
