Fuar mı Panayır mı?
..Türkiye gelişiyor ve değişiyor, Malatya gelişmiyor ve değişmiyor..
Mustafa Bahadır ALTAŞ Yazdı Yeminli Mali Müşavir mba444@mynet.com
21.yüzyıl Bilim ve Teknoloji Çağında Dünya gelişiyor ve değişiyor, Türkiye gelişiyor ve değişiyor, Malatya gelişmiyor ve değişmiyor. Dikkat ederseniz bir (m) harfi kelimenin anlamını nasıl farklı kılıyor. Malatya'da yaşayan aklı selim her insan biliyor ki Malatya her geçen gün sosyal kültürel ve ekonomik yönden geriye gitmektedir. (Fiziki olarak çok katlı beton yığınları bizleri aldatmasın.)
Geçtiğimiz günlerde Malatya'da “İl İl Yöresel Ürünler Fuarı” adı altında bir fuar düzenlendiği basında yer aldı. Belirtildiği kadarıyla da bu yıl ikincisi düzenlenen bu fuar, düzenleyiciler tarafından öyle anlatıldı ki sanırsınız dünyanın lezzet haritasını çıkaran bir fuar olacak. Tanıtımda Malatya Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş Genel Müdürü Sayın Sabri Akın’ın ifadesi ile 2 konu ön plana çıkmıştı; birincisi “Ürünlerin üzerine fiyat etiketini şart koyacağız” ikincisi ise “Geçen yıl özellikle cağ kebabı büyük ilgi gördü. Bu yıl Erzurum’dan doğrudan firmamız kendisi stant açacak” olmasıydı.
Bilindiği üzere fuar, teknolojik gelişmelerin, bilgi ve yeniliklerin tanıtımı, teknik işbirliği, geleceğe yönelik ticari ilişki kurulması ve geliştirilmesi başta olmak üzere ticari, sanayi ve tarımsal ürün ya da hizmetlerinin karşılıklı pazarlık ortamında alıcı ve satıcıların çeşitli iş anlaşmaları gerçekleştirmek üzere bir araya geldiği belirli bir takvim içinde belirli aralıklarla (genellikle aynı yerlerde) gerçekleştirilen bir tanıtım etkinliğidir. Fuarları; Genel Fuarlar, İhtisas Fuarları, Bölgesel Fuarlar, Ulusal Fuarlar, Uluslararası Fuarlar ve Expo Organizasyonları olarak ana başlıklarla bunların altında da amacına göre çeşitli alt başlıklarda tanımlamak mümkündür. Bu nedenle, fuarlar bir ülkenin veya bir şehrin geleceğe ilişkin vizyonunun yansıtıldığı bir iletişim platformudur. Bu nedenle fuar organizasyonu düzenleyicileri ve katılımcıları acısından ''güç ve prestij organizasyonu''dur.
Türkiye'de İstanbul'dan sonra fuar destinasyonu olarak, Bursa ilk sırayı alırken bölgesel ve ulusal fuar organizasyonlarında İzmir, Konya, Adana ve Gaziantep illeri ön plana çıkmaktadır. Yakın tarihte de bölgesel fuarlarla Diyarbakır bu iller arasına katılmıştır. Malatya'nın fuar organizasyonlarındaki yeri neresidir?
Fuarlar bulunduğu ülke veya şehrin ekonomik ve sektörel nabzını tutma, yeni iş imkanları sağlama, alıcı-satıcı ve ziyaretçilerinin beklentilerini karşılayabilme noktasında maksimum verimliliği sağlamalıdır.
1973 Yılında yapılan Kayısı Festivali ile başlayan süreç Malatya’da, ilk kez Cumhuriyet’in 50. yılı kutlamaları kapsamında “Kayısı Festivali” yapılması gündeme gelmiş, “Fuar Kurma ve Turizm Derneği” 1973 yılında ilk Kayısı Festivali’ni organize etmişti. Sonraki yıllarda festival, şenlik, bayram adı altında gerçekleştirilen etkinlikler, ortalama 3 gün olarak planlanmış, bu etkinlikler çerçevesinde En İyi Kayısı (Hasanbey, Hacıhaliloğlu ve Hüdai türlerinde), Kayısı Güzeli, En İyi Vitrin, En İyi Panayır vb. yarışmalar düzenlenmişti. (http://malatyahaber.com/) 1993 yılında Malatya Belediyesi Fuarcılık Hizmetleri Kültür ve Sanat Etkinlik. Ticaret A.Ş’nın kurulmasıyla fuarcılıktaki ilk adımı atıldı. Ulusal fuar organizasyonları geride kalan 25 yılda Malatya ekonomisine ne katkı sağladı?
Şehir dışından gelen bir ziyaretçi sayı ne kadar?
Şehir dışından gelen bir ziyaretçilerin Malatya ekonomisine katkısı ne kadar?
Şehir dışından fuara katılan firma sayısı kaç?
Yerel olarak katılan firma sayısı kaç?
Sektöründe tanınmış kaç markanın katılımı sağlandı?
Şehir dışından gelen ulusal veya uluslar arası kaç marka katıldı?
Fuar süresince yapılan iç ve dış ticari anlaşma tutarı nedir?
Bu sorulara verilecek cevaplar karşısında bazı illerde yapılan ihtisas fuarına baktığımızda hedef pazarlara yakın bölgelerdeki fuarların daha başarılı olduğunu ve bu fuarların yapıldığı şehirlere ekonomik, sosyal ve kültürel olarak katkı sağladığını görüyoruz. Buna karşın Malatya'da gerekli ön fizibilite yapılmadan fuar düzenlemenin aynı sonucu getirmediğini görüyoruz. Malatya'nın 25 yıllık fuar deneyimi sonrasında özeleştiri yapacak olursak;
Malatya fuarcılık açısından yaşanan gelişim ve değişime ayak uydurabildi mi?
Malatya Kültür A.Ş gerçekleştirdiği bu “Çadır Fuar Organizasyonu” Malatya'ya ne kadar yakışıyor?
Bu sorular cevapsız kalmaktadır.
Geride kalan son on yılda Malatya da belirli tarihlerde düzenli olarak;
Malatya Sanayi ve Ticaret Fuarı
Dini Yayınlar Fuarı
Malatya Kitap Fuarı
Malatya Yapı Fuarı
Malatya Tarım Fuarı
Malatya Otomobil Fuarı
olmak üzere altı farklı konuda fuar düzenlenmiştir.
Son beş yıllık periyotta Malatya'da her yıl en az dört fuar düzenlenmiş düzenlenen fuarlara 380 katılımcı firma katılırken bu firmalara tahsis edilen fuar stand alanı 12.750 m2 olup, bu fuarların ortalama ziyaretçi sayısı 443 bin kişi olmuştur. Düzenlenen fuarlar içinde en çok katılımcı ve en çok ziyaretçi gelen organizasyon kitap fuarı olmuştur. Yıllık bazda toplam ziyaretçilerin yaklaşık yüzde sekseni kitap fuarına katılım sağlamıştır. Son iki yıldır nedendir bilinmez başta katılımcı firma olmak üzere ziyaretçi sayısı ve katılımcılara tahsis edilen stand alanında bir düşme gözlenmektedir.
Fuar nedir, ne değildir?
Fuarlar alıcı ve satıcının buluştuğu iletişim ve tanışma ortamının oluştuğu sergi alanıdır.Fuarlar yapıldığı şehre ekonomik sosyal ve kültürel olarak olumlu katkı sağlayan etkinliklerdir. Fuarlar hiç şekilde yapıldıkları şehirlerde ticari açıdan haksız rekabete yol açmazlar. Özel günler için düzenlenen hediyelik eşya fuarları hariç hiç bir şekilde sıcak satış yapma yeri değildir. Fuar stantları ''pazar tezgahı'' şeklinde oluşturulmamalıdır.
Malatya Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş Genel Müdürü Sayın Sabri Akın’ın 28 Ekim-6 Kasım tarihleri arasında gerçekleştirilen olan il il yöresel ürünler fuar tanıtım ve bilgilendirme basın toplantısında söylediği “Ürünlerin üzerine fiyat etiketini şart koyacağız” sözü (fuara davet edilen firmaların Malatyalılara fahiş fiyatla ürün satması endişesi) işin gayri ciddiliğini ortaya koyarken konuya taraf olan meslek kuruluşlarımızdan hiçbir tepkinin verilmemesi Malatya adına üzücü bir o kadar da düşündürücüydü.
İl il yöresel ürünler fuarına Türkiye’nin 81 ilinden sadece 38 ilden katılım var, bu sayı ülke bazında 1/2 oranından daha az bir katılım anlamına gelmektedir. Katılımcı firma sayısı 90 olduğu ifade edilmekle birlikte katılımcı firmaların bir çoğunun belirli organizasyon firmalarının kontrolünde olduğu belirtilmektedir. Bu bilgiler ışığında; bizler küçük şeyleri büyük icraatlar görmekten artık vazgeçmeliyiz.
Bu çadır tiyatrosuna son verme zamanı gelmedi mi?
Çadır tiyatrosuna ödenen milyarlarca kira bedeli kalıcı fuar alanı için neden harcanmaz?
Ulusal ve uluslararası fuarcılık konusunda ülkemizde bir çok ilde mekan ve organizasyon olarak çok başarılı örnekler varken Malatya'da fuar yeri olarak Orduzu Pınarbaşı’nda bulunan sabit fuar alanı yerine Malatya Büyükşehir Belediye binasının yanındaki alana kurulan çadırlarda fuar yapılması bilişim ve teknoloji çağı 21.yüzyıl da Malatya'ya yakışmıyor. Bu konuda en büyük hayal kırıklığını da İzmir Expo çalışmalarından sonra Malatya'da karşılaştığı bu manzara karşısında sayın Vali Mustafa Toprak yaşamıştır.
Bu şartlar altında bizi yöneten yöneticilerimizin yönetimsel yetersizliklerinin sorgulanması gerekmez mi?
Yönetim keyfiyeti değil tutarlı ve istikrarlı olmayı gerekli kılar. Yönetim kadrosu doğru oluşturulmalıdır. Kurumsallık işe ciddiyet katar. Liyakat sorumluluk ve başarı sağlar.
7 kişilik yönetim kurulu ve 1 genel müdür tarafından yönetilen, şirkete ait internet sitesinde kurumsal/hakkımızda bölümünde faaliyetlerini “……… halkın boş vakitlerini değerlendirmesini ve eğlenmesini sağlayacak olanakları hazırlamak, düzenlemek ve düzenlenenlere katılmaktır.”olarak tanımlayan kısa adı Malatya Kültür A.Ş’nın göreve de olan genel müdürümüzün yaptığı ilk icraatlardan birisi de çözüm sürecine katkı yapmak amacıyla Türk ve Türklüğü çağrıştıran, Osmanlı'dan ata yadigarı Mehteran Takımı'nı kaldırmak oldu. (Onlara göre Mehter takımının kültürel hiçbir değeri olamasa gerek!)
Bir Soru: Malatya Büyükşehir Belediyesi Kültür Sanat Etkinlikleri ve Fuarcılık Hizmetleri Tic. A.Ş’ nın internet sitesinden fuar arşiv bilgisi neden yok!
_________
