"Hakeeeeeeem!.. Beylerderesi'ni Unutma.."

Malatyaspor tribünlerinden hakemlere Beylerderesi hatırlatılır, durur. İşte o hikâye

Nezir KIZILKAYA Yazdı nezirs@mynet.com

Malatya İnönü Stadında Malatyaspor aleyhine yapıldığı düşünülen her hakem hatasından sonra taraftarın bireysel olarak verdiği bir tepki vardır: “Hakeeeeem! Beylerderesi'ni Unutma”

Evet; yıllardır tribünlerden hakemlere “Beylerderesi” hatırlatılır durur. Nedir bu Beylerderesi hikâyesi? Gerçekten yaşanan bir olay mı, yoksa şehir efsanesi midir?

Aslında bu protestoyu yapanlar da bu bilgilerden yoksun bir şekilde artık geleneksel hale gelmiş olan sloganı var güçleri ile karşılaşmanın hakemine duyurmaya çalışırlar: “Hakeeeeem! Beylerderesi'ni Unutma”    

Aslında bir şeyler olmuştu Beylerderesi’nde ama, olayları bu noktaya getiren talihsiz bir süreç vardı. Bu yüzden 25 Şubat 1968 Pazar günü oynanan Malatyaspor-Sivasspor karşılaşmasından sonra yaşanan “Beylerderesi Vakası” öncesindeki gelişmelere bir göz atmanın meselenin daha iyi anlaşılmasına yararı olacağı kanaatindeyim.

17 Eylül 1967 tarihinde Kayseri'de oynanan ve stadyumda çıkan olaylarda 43 kişinin hayatını kaybettiği Kayserispor-Sivasspor maçından sonra süresiz ertelenen 2. Türkiye ligi maçları 31 Aralık 1967 Pazar günü yeniden başlamıştı.

Başlamasına başlamıştı ama Malatyaspor bu uzun aradan sonra çıktığı ilk maçta tam anlamı ile bir hakem faciası yaşıyor,  Giresun’da oynanan ve tabancaların bıçakların havada uçuştuğu, Malatyasporlu futbolcuların darp edildiği Giresunspor-Malatyaspor maçından penaltıdan yediği golle 1-0 mağlup ayrılarak ligin dibine demir atıyordu. Üstelik hakem, Malatyasporlu oyuncu, Bedri’nin omuzuna çarpan topu kola çarpmış gibi değerlendirerek verdiği penaltı kararı sonrası, ilk seferinde auta giden atışı tekrar ettirmiş, ikinci kez kullanılan penaltı vuruşu gol olmuştu.

Yapılan bu haksızlık karşısında Ordu’da yayın yapan “Ordu'nun Sesi” gazetesinin bile “Malatyaspor ve Türk Sporu Giresun Sahasında Boğazlandı” manşetini attığı maç ile ilgili olarak Malatyaspor da maçın hakemini yönetiminden dolayı Futbol Federasyonu'na şikâyet ediyordu.

Bir sonraki hafta Balıkesir’de Balıkesirspora 2-0 mağlup oluyor ve sahasında oynayacağı Kocaelispor karşılaşması için hazırlıklara başlıyordu.

28 Ocak 1968 Pazar günü oynanması gereken karşılaşma, Malatya’ya demiryolu ile seyahat eden Kocaelispor’un olumsuz hava şartlarına bağlı olarak yolun kapanması nedeniyle Sivas istasyonunda beklemek zorunda kalmasından dolayı bir gün ertelenmiş, ancak ertesi gün de Kocaelispor’un sahaya çıkmaması üzerine hakem Malatyaspor’u hükmen galip ilan etmişti.

Bütün şehir oynanmadan alınan 2 puanın (O yıllarda galibiyete 2 puan verilirdi) sevincini yaşarken Futbol Federasyonu'ndan gelen bir telgraf hakem kararını iptal ediyor, Malatyaspor-Kocaelispor karşılaşmasının ertelendiğini duyuruyor ve ilerde bir tarihte oynanacağı talimatını veriyordu. Malatyaspor bu erteleme kararına itiraz etmiş ve hükmen galibiyetin tescil edilmesini talep etmişse de Futbol Federasyonu itirazı reddederek maçın ertelendiğini belirtmişti.

Malatya’da oynanacak olan Sivasspor maçı hazırlıkları sürerken üst üste gelen bu haksızlıklardan sonra bardağı taşıran şey 2 hafta önceki olaylı Giresunspor maçı hakeminin Sivasspor maçına verilmesi ve hakemin bu maçtaki yönetimi olmuştu. Malatyaspor’un 2 hafta önce Futbol Federasyonuna şikâyet ettiği hakem Ertuğrul Aybay, 0-0 berabere biten karşılaşmada Malatyaspor’un mutlak 3 penaltısını vermemiş, Malatyasporlu 2 futbolcunun sakatlanarak oyundan çıkmak zorunda kalmasına neden olan Sivasspor’un sert oyunu karşısında hiçbir şey yapmayarak sakatlıklara adeta davetiye çıkartmıştı.

Yazımızın asıl mevzusu da burada başlıyordu. Karşılaşma boyunca hakemin kararları karşısında çılgına dönen taraftarlardan 3-5 kişilik bir grup maçtan sonra Ankara’ya gitmek üzere şehirden ayrılan hakemleri taşıyan otobüsün peşine düşmüş ve bir otomobil ile takip ettikleri otobüsü Beylerderesi’nde durdurarak araçta bulunan hakemleri, gözlerine biber serptikten sonra dövmüşlerdi.

Bu olay zaten ligin dibine demir atmış olan Malatyaspor’un ligde kalma ümitlerini bitirecek sürecin de başlangıcı olmuştur. Önce Türkiye Hakemler Birliği, hiçbir hakemin Malatyaspor’un sahasında yapılacak maçlara çıkmayacağını belirterek boykot kararı almış, hemen arkasından da Futbol Federasyonu Malatya Şehir Stadı'nın (1973'te İsmet İnönü vefat ettikten sonra, adı İnönü Stadı olarak değiştirildi) süresiz kapatıldığını ve maçların rakip takımların sahalarında yapılacağını açıklamıştır.

Aslında Malatya kamuoyu yaşanan tatsız olayı kabul etmekle beraber, o güne kadar diğer şehirlerin stadyumlarındaki olaylı maçları görmezden gelen, emniyet sınırları dışındaki olayları futbol sahası ile ilişkilendirmeyen Futbol Federasyonu’nun Malatya’daki olay için şüpheli bir hassasiyet gösterdiğini ve şehir dışındaki bir zabıta olayını futbol sahaları ile ilişkilendirmeye çalıştığını iddia etmekteydi.

Malatyaspor’a göre tüm suç, hakkında şikâyet olan bir hakemi tekrar şikâyet eden kulübün maçına veren, gaflet içindeki Futbol Federasyonu'ndadır. Aynı zamanda Hakemler Birliği'ne de saha içindeki olaylar ile saha dışındaki olayların ayırt edilmesi çağrısı yapılarak, olayları hakemin yanlış rapor ettiğinin de altı çizilmiştir.

Dönemin Malatya Valisi Ali Rıza Aydos, Futbol Federasyonunun yönetmeliğe aykırı olarak verdiği bu kararı tanımadığı açıklamış, kentten saha kapatma kararının iptal edilmesi için Cumhurbaşkanı, Başbakan, milletvekilleri ve federasyon başkanına yüzlerce telgraf çekilmiştir.

Saha kapatma kararının kaldırılması bir yana, federasyon aldığı bir karar ile Malatyaspor'un maçlarını Spor Toto’dan çıkartarak maddi olarak da zarar görmesine yol açmıştır. Saha kapatma ve Spor Toto’dan çıkartılmaktan doğan zararın 400.000 TL olduğu hesaplanmıştır.

Neyse ki meselenin ortaya çıktığı günden itibaren saha kapatma kararına karşı oldukça net tavır koyan ve federasyonu hukuk dışı davranmakla suçlayan Malatya Valisi Ali Rıza Aydos ve kulüp yöneticilerinin çabaları sonucu yasak, Nisan ayı ortalarında kalkar.

Ancak Malatyaspor için ümitler tükenmiş ve 3. lige düşmesi kesinleşmiştir. İlerleyen günlerde Malatyaspor hatalı kararların getirdiği mağduriyetten dolayı küme düştüklerini iddia ederek Danıştay'a başvurmuşsa da bir sonuç alınamamıştır.

Aradan geçen 50 yıl boyunca olayın ayrıntılarını bilmeseler de Malatyasporlular Beylerderesi’ni, Malatya'daki her olumsuz kararından sonra bütün hakemlere hatırlatmışlardı:

“Hakeeeeem! Beylerderesi'ni Unutma”